Yiyeceklerin doğru şekilde buzdolabının hangi bölümünde saklanması gerektiği ve buzdolabında besin hijyeninin nasıl sağlanacağı, birçok kişinin cevabını merak ettiği bir konu. Yiyeceklerinizi doğru bir şekilde soğutmak ya da dondurmak, besinlerinizin güvenli kalması ve çiğ besinlerden pişmiş yiyeceklere doğru gerçekleşebilecek zararlı mikrobiyal bulaşmaların önlenebilmesi adına büyük önem taşır. Peki, doğru buzdolabı düzeni nasıl olmalı birlikte inceleyelim:
Üst ve orta raflar
Pişmiş etler, yemekler, paketlenmiş besinler ve hazır salatalar gibi yemeye hazır besinler üst ve orta raflarda muhafaza edilmelidir. Bu raflardaki besinlerin, kontaminasyonunun önlenmesi için kapalı kaplarda tutulması gerekir. Böylece en alt raftaki çiğ besinlerden uzakta saklanarak mikrobiyal bulaşmaların önüne geçilebilir.
Alt raf
Çiğ et ürünlerinin (kırmızı et, kümes hayvanları, balık eti vb.), diğer besinlere temaslarını ve olası et suyu damlamalarını önlemek için buzdolabının en alt rafında tutulmaları gerekir. Bu raflardaki her bir besinin diğer yiyeceklerle temas etmeyecek şekilde sarıldığından veya kapalı bir kapta olduğundan emin olmalısınız.
Sebzelik
Depolamadan önce yıkanmış olan meyve, sebze ve yeşilliklerin buzdolabının bu besinler için özel olarak tasarlanmış olan sebzelik bölümlerinde saklanması gerekir. Özellikle yeşillikleri herhangi bir bulaşmadan korumak, kurumasını önlemek ve daha uzun süre taze kalmasını sağlamak için kaplara yerleştirmeden önce bir kağıt havlu ya da sebze kurutucu ile nemini almalısınız.
Buzdolabınız ve dondurucunuz için 10 önemli ipucu
1- Buzdolabını 5°C veya altında tutun.
Buzdolabı kadranındaki kesin olarak doğru sıcaklığı göstermez. Doğru sıcaklık ölçümü için sebzeliğin üstündeki alt rafa cıva içermeyen bir buzdolabı termometresi kullanabilirsiniz. Yiyecekleri buzdolabında soğuk tutulması bakteri üremesini yavaşlatır. 5°C ile 63°C arası, yiyeceklerdeki bakterilerin gelişimi için “tehlikeli aralık” olarak adlandırılır. Buzdolabının kapağını açık bırakılması sıcaklık artışı yönünden risk yaratır. Besinlerinizin güvenilir kalması için buzdolabınızın 0-5°C arasında bir sıcaklığa ayarlanması gerektiğini unutmayın.
2- Buzdolabınızı fazla doldurmayın.
Buzdolabını çok fazla doldurmak, soğuk havanın hareket etmesini engelleyebilir, bu nedenle buzdolabınız besinlerinizi yeterince soğutamayabilir.
3- “İlk giren ilk çıkar” kuralını unutmayın.
Yeni stoklarınızı her zaman eski stoklarınızın arkasına yerleştirmelisiniz. Ticari mutfaklarda uygulanan “ilk giren ilk çıkar” kuralını evinizde de geçerli hale getirerek besin israfının önüne geçebilirsiniz. Buzdolabındaki yiyecekleri son kullanma tarihine göre tükettiğinizden emin olun. “Son kullanma tarihi”, mikrobiyal açıdan büyük risk oluşturulabilecek gıdalarda kullanılır ve bu tarihi geçmiş gıdaların tüketilmemeleri gerekir. Ancak “tavsiye edilen tüketim tarihi” besinin en iyi lezzet ve kalite zamanını belirtir. Bu nedenle besinin duyusal özellikleri iyi olduğu taktirde tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş besini tüketmenin tüketiciye bırakıldığını bildirmemizde fayda var.
4- Artan yemekleri iki saat içinde buzdolabına koyun.
Öğünlerinizden kalan yemekleri, pişirdikten sonra iki saat içinde buzdolabına koymanız gerekir. Çapraz bulaşmayı önlemek için kalan yemeklerinizi temiz ve kapaklı bir kaba koyabilirsiniz. Özellikle etli yemekler gibi yüksek riskli yiyecekleri iki saatten uzun süre buzdolabının dışında bırakmamaya özen gösterin.
5- Konservelere dikkat!
Açık konserve kutular buzdolabında saklanmamalı. Bu durum özellikle portakal, limon, domates gibi asidik gıdalarda gerçekleşmekte olup kimyasal kontaminasyona yol açabilmektedir. Açılmış konserve gıdaları buzdolabında saklamak istiyorsanız, buzdolabında saklamaya uygun bir kaba koyduğunuzdan emin olmalısınız.
6- Yiyecekleri dondurmadan önce soğutun.
Yiyecekleri sıcakken dondurmak, dondurucunun sıcaklığını yükseltir ve diğer yiyeceklerin buzunun çözülmesine neden olabilir. Yiyecekleri daha küçük parçalara bölmek soğutma sürecini hızlandırabilir.
7- Yiyecekleri uygun büyüklükte porsiyonlarda soğutun/dondurun.
Dondurucuda saklayacağınız besinleri genellikle hazırladığınız porsiyona uygun şekilde bölün. Özellikle et ürünleri gibi besinlerin çözdürüldükten sonra tekrar dondurulması mikrobiyolojik açıdan riskli olduğundan bu yöntem ile besin israfının önüne geçebilirsiniz. Ayrıca küçük porsiyonlarda dondurulan ürünlerin çözdürme süresi de kısa olacaktır.
8- Dondurduğunuz besinleri etiketleyin.
Yiyecekleri veya malzemeleri net bir şekilde etiketlemeniz, besini dondurduğunuz zamanı, hatta belki de ne olduğunu hatırlamanızı sağlayacaktır. Ayrıca çiğ yiyecekler ve pişmiş yiyecekler için farklı renkte etiketler kullanabilirsiniz. Etiketleme ile son tüketim tarihi yönetiminde ve “ilk giren ilk çıkar” kuralını uygulayabilmenizi de destekleyecektir.
9- Buzdolabınızda buz birikimine izin vermeyin.
Buzlu bir dondurucu verimsiz çalışacaktır. Bu nedenle dondurucunuzun buzları çözdüğünden emin olmalısınız.
10- Altın Kural: Şüpheniz varsa, tüketmeyin.
Son ve altın değerindeki kuralımız ise tadı, rengi, dokusu ve kokusu yönünden şüphelendiğiniz veya ne kadar süredir dondurucuda olduğundan emin olmadığınız besinleri buzdolabınızdan uzaklaştırmanız. Çünkü mevcut bir risk durumunda buzdolabındaki diğer besinlerin de kontaminasyona uğraması ihtimali çok yüksek olacaktır.
4