Damla Su Baş İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) Nedir?
Spastik kolon, irritabl kolon, mukus kolit veya spastik kolon olarak da adlandırılan bu rahatsızlık, halk arasında huzursuz bağırsak sendromu olarak da biliniyor. İnflamatuar bağırsak sendromundan farklı olup diğer bağırsak hastalıklarıyla da ilişkili bir durum değildir. İrritabl bağırsak sendromu, birlikte ortaya çıkan bir grup bağırsak semptomu ile karakterizedir. Semptomlar, şiddeti ve süresi bakımından kişiden kişiye değişir. İrritabl bağırsak sendromu tanısı konulabilmesi için bu semptomların en az üç ay boyunca ve ayda en az üç gün görülmesi gerekir.
Yaygınlığı
İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) Amerika’da insanların %3-20’sinde irritabl bağırsak sendromu belirtileri görülmekte olup kadınlarda daha yaygın görülmektedir (1). Avrupa ve Avustralya’da yapılan çalışmalarda benzer sonuçlara ulaşılmış ve bu ülkelerde prevelansın %10-20 arasında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ülkemizde yapılan bölgesel çalışmalar incelendiğinde ise %7-19 arasında değişen sonuçlar bildirilmiştir. Kısacası dünyada ortalama olarak %10 oranında yaygınlık göstermektedir (2).
Belirtileri
İrritabl bağırsak sendromunun tipik belirtileri arasında, kramplar, abdominal ağrı, şişkinlik, gaz, diyare ve konstipasyon gibi belirtiler bulunmaktadır. Kronik karın ağrısı ve bağısak alışkanlıklarında değişikliklerle karakterize olup uzun süreli ve tekrarlayıcı özellik göstermektedir. Hastaların büyük kısmı fazla miktarda gaz çıkardıklarından yakınmaktadır. Görülebilen bir diğer semptom ise mukuslu dışkıdır. Normal miktarda olan gaz hacimlerine yönelik tahammülsüzlüklerinde artış görülür. Hastalar genel olarak sağlıklı görünürler ancak bazen gergin ve sinirli olabilirler. Bu gibi semptomlara sahip olunması
Nedenleri
İrritabl bağırsak sendromunun birçok tedavi yöntemi olsa da kesin nedeni bilinmemektedir. Olası nedenleri ise şöyle sıralanabilir (3) ;
- Düşük bağışıklık sistemi
- Gastrointestinal sistemde daha önce yaşanmış bir bakteriyel ya da viral enfeksiyon
- Bağırsakta normalden daha güçlü veya daha zayıf ve uzun süreli görülen kas kasılmaları
- Beyin ve bağısaklar arasındaki yanlış iletilen sinyaller
- Bağırsaklarda görülen bakteri değişiklikleri veya bakteri fazlalığı
- Sindirim sistemi sinirlerinde görülen anormallikler
- Yaşamın erken dönemlerinden itibaren stresli olaylara maruz kalmak
Tetikleyici Etkenler
Tüketilen besinler: besin alerijisi veya besin intoleransın gibi durumların nadiren irritabl bağırsak sendromunda tetikleyici olabileceği bildirilmektedir. İrritabl bağırsak sendromuna sahip olan birçok kişide, buğday, süt ürünleri, turunçgiller, fasulye, lahana ve gazlı içecekler tükettiğinde şiddetli semptomlar görülebilmektedir.
Stres: İrritabl bağırsak sendromlu kişilerin çoğunda, yüksek stresli dönemlerde daha sık ve artmış semptomlar görülmektedir.
Stres Faktörleri
- Genç olmak
- Kadın cinsiyet
- Ailede irritabl bağırsak sendromu öyküsü
- Anksiyete, depresyon gibi ruhsal bozukluğa sahip olmak
- Cinsel, fiziksel veya duygusal istismar öyküsü bulunmak
Tedavi
İrritabl bağırsak sendromunda beslenme, fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve mental sağlık terapileri ile tedavi amaçlanmaktadır. Size uygun olan tedavi planının belirlenmesi için mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Yapılan araştırmalar sonucunda aşağıda örnek olarak verilen yaşam tarzı değişikliklerinin irritabl bağırsak sendromu semptomlarını azaltıcı etkide olduğu bildirilmektedir:
- Uygun beslenme tedavisi planının uygulanması
- Fiziksel aktiviteyi arttırmak
- Yaşamınızdaki stresi mümkün olduğu kadar azaltmak
- Yeterli ve kaliteli uyku düzeni (4)
